Diş hekimliği çalışma alanında kan ve tukuruk kaynaklı mikroorganizmalar ile çapraz enfeksiyon olasılığı her zaman düşünülmesi gereken bir durumdur. Çapraz enfeksiyon kaynaklı hastalığın geçiş yolunu önlemek asil amaçtır ve bu sebeple insan kani ve tükürük gibi sıvıların enfeksiyöz olduğu bilinen hiv ve hep b ve diğer patojenlerle kontamine olduğu var sayılarak sterilazyona dikkat edilmelidir. Çalışma alanında eldiven, maske gibi bariyerleri kullanarak en etkili strelizasyon yöntemi otoklav kullanılarak enfeksiyon kontrolü saglanır.
Sterilizasyonun için dikkat edilmesi gereken temel ilkeler:
Bir cismin üzerindeki bütün mikropları kesin bir şekilde öldürmeye sterilizasyon denir Sterilizasyon ile insan sağlığını tehdit eden hastalık yapan mikroorganizmalar sporları dahil olmak üzere tamamen yok edilir. Bunun içinde alkol, oksijenli su gibi dezenfekte edici özelliği bulunan maddelerden yararlanılabilir. Ayrıca ısı ile, ışın ile, buharla ya da kimyasal yöntemlerle sterilizasyon yapılabilir. Günümüzde sağlık sektöründe diş hekimliğinde en yaygın kullanılan en etkili ve güvenilir sterilizasyon yöntemi olan otoklav ile basınçlı su buharı sterilizasyonu kullanılır.
Etkili bir sterilizasyonun için dikkat edilmesi gereken temel ilkeler:
1- Steril edilecek obje iyi yıkanmalıdır.
2- Kullanılan sterilizasyon türü steril edilecek objenin tüm yüzeyine etki etmelidir. O Steril edilecek objelerin doğru olarak paketlenmesi gerekir.
3- Sterilizasyon türünün süresi yeterli olmalıdır.
4- Steriliteyi bozmamak için objeler uygun koşullarda saklanmalıdır.
5- Steril edilen objenin üzerine aracın cinsi ve steril edilme tarihi yazılmalıdır.
6- Steril edilen obje sterilizasyonun geçerli olduğu süre içinde kullanılmalıdır.
7- Steril edilecek malzemenin içine ve sterilizasyon yöntemine göre indikatör (steril edilecek malzemelerin sterilliğini doğrulayan ısı ve kimyasal etkenlerle renk değiştirebilen genellikle organik kökenli göstergelerdir) konulmalıdır.
Sterilizasyonun etkin olarak uygulanması enfeksiyonlar ile savaşta çok önemlidir. Enfeksiyonlardan korunma ancak sterilizasyon ve dezenfeksiyon kurallarının bilinmesi ve uygulanmasıyla mümkündür.
Deniz Önal Çengelli / Endodonti Uzmanı